Wol vs superwash

Superwash, wat is dat?

Wol is toch wol?

Ja dat klopt! In feite is dat ook zo. Immers alle wol komt van een schaap, alpaca, lama of welk dier je ook wol van kan halen.. Behalve acryl wol, dat fabrieksmatig word geproduceerd, de plastic variant zeg maar.. Er zijn veel soorten wol qua kwaliteit, diervriendelijkheid en milieuvriendelijkheid.  Je hebt onbehandelde wol en behandelde wol. Het grote verschil zit hem in wélke behandeling word toegepast en welke methode.

Laten we eerst eens kijken naar wat wol ook al weer is. Wol is de vacht van een dier. Hun 'haar'. Een haar is een vezel en die vezel heeft een structuur. Zie ook mijn blog over alpaca wol waarin ik uitleg geef over de eigenschappen van wol. De structuur van wol is opgebouwd uit schubben. Deze schubben haken in elkaar en geven de wol de fantastische eigenschappen die het heeft:

• Waterafstotend
• Vochtregulerend
• Warmte regulerend
• Brandwerend
• Duurzaam
• Isolerend

Wasbare wol

Wij moderne mensen willen graag onze kleding en gebreide items kunnen wassen, en dat doen we het liefst in de wasmachine! Vroeger leerde moeders ons dat je je trui van wol het beste buiten kan hangen in een beetje mist of motregen. Het reinigt zichzelf immers! Of een handwasje, doet ook wonderen! Maar tegenwoordig moet alles (ook wol) in de wasmachine kunnen en daar hebben ze wat op gevonden: de superwash.

De meeste wol gaat krimpen als je het wast in de wasmachine. Ook op een lage temperatuur. Tenzij je de wol wilt vilten, wil je natuurlijk liever niet dat je pas gebreide kledingstuk gaat krimpen en eruit komt als een klomp opeengepakte wollige substantie. 

Superwash wol ondergaat een chemische behandeling. Om de wol zachter en minder prikkend te maken, krijgt het een chloor wassing. De zogeheten Chloor-Hercosett methode. Een heel vervuilend proces! Na het verwijderen van de jeukende haartjes worden de wol schubben bedekt met een laagje natuurlijke of kunstmatige hars van bomen of een soort plastic. Op deze manier is de wol makkelijker te bewerken voor de fabrikant, en voor jouw het gemak dat je het kan wassen in de wasmachine. Helaas verliest hierdoor de wol wel zijn natuurlijke eigenschappen.

Soms word zelfs de gehele wollen draad in 'plastic' omhuld! Was je dit in je wasmachine, dan komen al die plastic deeltjes in de natuur terecht via het afval water!

Het superwash proces

De meeste superwash wol wordt behandeld met de Chloor- Hercosett  methode. 

Het werkt als volgt:

1. Chloorbehandeling (met chloorgas of natriumhypochloriet) - Dit verwijdert het oppervlak van de schubben.
2. Vermindering van chloor door sulfiet in hetzelfde bad - Dit verlaagt het chloorgehalte.
3. Spoelen.
4. Neutralisatie met natriumcarbonaat - Dit verlaagt de zuurgraad terug naar een normale PH.
5. Spoelen.
6. Hars aanbrengen - Een polyamide-epichloorhydrine polymeer, genaamd  Hercosett 125, wordt toegepast. Dit bedekt de wol vezel met hars, waardoor deze verder glad wordt.
7. Wasverzachter applicatie.
8. Drogen en polymerisatie - Dit stabiliseert de Hercosett 125, waarna het veilig is voor gebruik.

Door dit proces pluist je gebreide kleding wel minder. Je kent dat wel, al die pluizige bolletjes of stukjes wol die zich ophopen op bepaalde (schuur) plekken op je trui..  Ik vind dat geen probleem. Het geeft je trui immers een authentieke uitstraling! Sommige superwash wol kan je zelfs in een wasdroger doen! Nou heb ik geen wasdroger,  ik laat mijn kleding altijd aan de lucht drogen..

Wol zonder chemische behandeling

Gelukkig is er een milieu vriendelijkere variant! En daar worden we blij van! Verantwoord geproduceerde wol is meer en meer in opkomst. 

Biologische wol of onbehandelde wol is wol die geen milieu belastende superwash behandeling heeft ondergaan. De behandeling is er op gericht om de originele structuur van de wol niet te beschadigen.

Dit wordt gedaan door middel van enzymen. Deze enzymen krijgen ook de jeukende haartjes uit de wol vezel. Het enzym is milieu vriendelijk en wordt ook vaak gebruikt in waspoeder, zoals Biotex.  De enzymen breken de eiwitten  door de peptide bindingen aan te vallen. (Kort gezegd: een peptide binding is een verbinding van twee of meer aminozuren.)

In de juiste verhouding is het mogelijk om hierdoor de wol vezel zachter te krijgen, waardoor het bijna niet meer jeukt. Nou, dat klinkt super fijn! Het hars laagje is ook niet meer nodig omdat de wol al zacht aanvoelt. Door dit proces behoud de wol zijn super power! Klinkt geweldig toch?

En het mooiste is misschien wel dat er geen schadelijke stoffen aan te pas komen en dus ook niet in het milieu kunnen belanden!
 

Pas er alleen wel op dat je gebreide item gebreid met biologische wol, kwetsbaarder is dan de superwash wol. Met de hand wassen is eigenlijk wel een vereiste als je er een poos plezier van wilt hebben.

Was je met de hand , dan is eucalan of ander wolwasmiddel een goed wasmiddel om je gebreide items mooi te houden. Tegenwoordig zijn er al meer natuurlijke en biologische wolwasmiddelen verkrijgbaar op basis van lanoline. Lanoline komt van nature voor in de schapenvacht. Het werkt als een natuurlijke conditioner. 

Plasma technologie

Dé pionier op dat gebied is de in Duitsland gevestigde Südwolle Groep. ( ze hebben een hele mooie website)

De plasmatechnologie is al een paar jaar oud, maar werd tot nu toe vooral toegepast op wol voor kleinere nichemarkten (zoals biologische wol).

Gelukkig heeft de Chloor- Hercosett methode zijn langste tijd gehad! De plasma methode doet hetzelfde als de oude methode en dat is de schubben van de vezels afvlakken zodat het minder vilt en de draad zachter word. Dit gebeurd door middel van een milieu vriendelijke methode genaamd : ionisatie. 

Ionisatie is een proces waarbij de wol door een plasmaveld word gehaald. De plasma wordt gevormd door elektriciteit op een gecontroleerde manier door een een niet geleidend gas te jagen. Met als resultaat: afgevlakte schubben en zachtere wol.

Sinds 2016 verwacht het bedrijf om 1,5 miljoen kilo wol te kunnen verwerken door middel van plasma technologie. Dat is mooi nieuws! Op deze manier kan er grootschalig milieu vriendelijke wol worden geproduceerd die voor élke breister beschikbaar is.. Weg met de superwash!

Zo komt een betere breiwereld al aardig in zicht!

Ten slotte

Er zijn veel voors en tegens over het gebruik van wol. Wat jij kiest bepaal je uiteindelijk zelf! Ik wil jou door middel van deze blog bewust maken van de keuzes die er zijn, en helemaal als je net als ik gaat voor ecologische wol en garens.

Vragen om verantwoord geproduceerde wol is nodig! Er zijn nog veel misstanden in deze sector. Fabrikanten geven lang niet altijd openheid van zaken als het gaat om hun productie proces of houden het zelfs geheim! Heel frustrerend als je wilt weten hoe jouw bolletje wol tot stand is gekomen..

Ten slotte nog een tip van mij hoe jij kunt checken of jouw wol echt wol is:  Neem een aansteker of lucifers en houd je draad in het vlammetje. Als het smelt, houd je een hard bolletje over. Schroeit of vlamt het een beetje, dan heb je het echte werk! 100% wol zonder plastic en chemische troep!

Houd wel in gedachten dat je hiermee niet kunt zien welke superwash behandeling jouw wol heeft ondergaan!