Kabels breien.. Het blijft een tijdrovende klus. Maar is je breiwerk eenmaal klaar, dan kan je trots zijn op jezelf! Je hebt een bijzondere structuur gemaakt, doormiddel van een stekengroep links of rechts, achterlangs of voor het werk te plaatsen.
Leg ik het zo goed uit? Want wat is kabel breien eigenlijk?
Wat is de betekenis achter zo veel patronen en rasters? Staan ze ergens voor of is het puur toeval?
In deze blog gaan we dieper in op de betekenis van het kabels breien, en het ontstaan ervan.
Hoe brei je kabels?
Maar hoe brei je eigenlijk kabels? Heb je al enige ervaring met het recht en averecht breien, dan kun je je wagen aan het kabel breien. Het is niets anders dan het verplaatsen van 1,2 of meerdere steken naar links, naar rechts, of achterlangs of voor je breiwerk, door middel van een korte naald, ook wel kabelnaald genoemd. Een kabel word meestal met rechte steken gebreid op een achtergrond van averechte steken, om de kabel beter uit te laten komen.
Voor een leuke tutorial kijk eens bij Drops design
Geschiedenis kabel truien
Kabels werden het meest gebruikt voor vissers truien. De klassieken visserstrui zoals die van de Aran eilanden voor de kust van Ierland, kennen we vaak wel. Ook in Nederland werden ze gebreid! Vooral aan de Noordzee kust en Zuid Holland is de traditie van het trui breien en dragen tot aan de tweede wereld oorlog gebleven. Daarna werd er door de welvaart vaker kleding gekocht dan gemaakt.
Tegenwoordig is het breien van kabels vooral een mooie decoratie op o.a. truien en dekens, met de meest mooie en flamboyante motieven in de meest ingewikkelde patronen.
Klassieke kabels zijn wat terughoudender in hun ontwerpen, maar geven het kledingstuk wel een bijzonder fraai uiterlijk!
De gebruikte motieven hadden een betekenis ontleend aan het weer, de zee, het strand, de schepen, de vis, de visserij, het geloof en de dagelijkse omgeving. Er gaat wel het verhaal de ronde dat men aan de truien van de vissers kon zien waar men vandaan kwam. Als bv een visser verdronk en gevonden werd met een trui aan waar een bepaald motief op gebreid was. En dat dat motief te herleiden was naar een bepaalde streek of plaats, maar dit is een fabel!
Nederlandse vissers droegen vaak kielen. Onder invloed van hun reizen richting de Schotse en Ierse kust om daar te vissen op haring rond 1860 en later, kwam men in contact met elkaar en wisselde men truien, patronen, wol, tabak en jenever uit. (Wol was een schaars product.) Mannen in die tijd konden namelijk zelf hun trui breien. Ook door waarschijnlijk gemengde huwelijken werd de trui bij de Nederlandse vissers een onderdeel van hun outfit. Het breisel hield hun warm en droog. Truien uit die tijd waren nauwsluitend, om de wind te weren. Hoe viezer en vetter de trui werd door het dag en nacht te dragen (want het was hun enige bovenstuk) hoe meer hij water en wind dicht werd.
De boord van de trui kon je met een koordje dichtknopen. Vaak zaten er ook pompons aan. Dit was dan weer handig om het kwallengal uit hun ogen te halen. Kwallen waren vaak een bijvangst en spoten hun gal bij bedreiging.
Van werktrui naar modetrui
De vissers trui moest praktisch zijn. Het was vaak hun enige bovenkleding en moesten er het hele seizoen mee doen, tot zelf jaren. Was een trui versleten, dan werd die zo vaak versteld en gestopt met garen dat op dat moment voorhanden was. Wol was schaars en naar kleur werd niet gekeken. Zo ontstonden er kleurige (bruinen, blauwen, grijzen, zwarten) truien.
Omdat de mouwen eerder slijten dat het lijf, werden er vaak nieuwe mouwen aan het al bestaande lijf gebreid. Zo hoefde er geen compleet nieuwe trui gebreid te worden.
Bleef er echt niets meer over van de trui, dan werd deze als zwabber of poetslap gebruikt of opvulling in een kussen. Hierdoor zijn er heel weinig truien bewaard gebleven.
Tot in 1925 was de gebreide vissers trui met kabels 'werkkleding' en waren vissers en watersport beoefenaars de enigen die de truien als dagelijks boven goed droegen. Men droeg in die tijd en daarvoor vaak kostuums. Een gebreid item was vaak een hemd, een borstrok, of sokken. Men liet dat vaak niet zien, het zat onder hun 'gewone' kleding.
Toen kwam Coco Chanel... Zei maakte van de trui een kledingstuk die door iedereen gedragen kon worden! Geïnspireerd door de Bretonse (marine) truien wist ze de man en de vrouw warm te maken voor dit kledingstuk. Hier komt dan ook de klassieke trui vandaan met de blauwe en witte streepjes die je vandaag de dag nog veel ziet..
Maar wat betekenen de verschillende kabels?
Elk motief, elke kabel en steek heeft zo zijn eigen betekenis. Sommigen komen zelfs uit een bepaalde streek. Van de meest gebruikte kabels en motieven ga ik hieronder uitleggen wat het symboliseert.
Vissers trui uit Urk
Op de foto hiernaast zie je in het midden ruiten. Daarnaast kabels, een ladder en weer kabels, een ladder, gevolgd door een fijn ruitjes/ golf patroon.
De ruit
De ruit vorm of diamant vorm symboliseert welvaart. Word ook wel gezien als het oog van God, het Alziend oog.
De kabels
Dit staat symbool voor de touwen die de vissers gebruiken, en het verlangen naar een goede vangst! Dit patroon staat voor geluk!
De ladder
(Dit is het stuk tussen de touwen) Ook wel Jacobsladder genoemd. Staat symbool voor de verbondenheid met God. Het lijntje naar boven.
Ruitjes/ golf patroon
Symboliseert het water, eb en vloed. De golven op het strand of de golven op het water.
Visserstrui uit Pernis
Hier naast weer een andere vissers trui uit Nederland. Je ziet hier voor het grootste deel golven, ruiten, en zigzag lijnen. Ook hier weer een koord in de halsboord.
De ruit
De ruit vorm of diamant vorm symboliseert welvaart. Word ook wel gezien als het oog van God, het Alziend oog. Ook de kleine ruiten staan hier symbool voor.
Het strand
Aan weerskanten in het bovenstuk van de trui zien we een golf patroon. Dit symboliseert het strand, de zandribbels. Vaste grond.
Zig zag lijnen
De verticale lijnen die nu volgen staan voor het weer: bliksem en hagel, de soms extreme weersomstandigheden.
Visgraat patroon
Het volgende patroon, (ook goed te zien in de mouwen) is het visgraat patroon. Dit symboliseert natuurlijk de vis en de visvangst.
Horizontale lijnen
Tussen de patronen vind je horizontale lijnen in tricot, afgewisseld met motieven. Dit staat symbool voor de zee, eb en vloed.
Wil je meer weten over visserstruien in Nederland? Kijk dan eens op de volgende pagina's:
Ierse Aran trui
Op de foto hier naast staat de klassieke Ierse Aran trui. Te zien is in het midden een strook met een honingraat motief. Daar naast een set met kabels, een halve diamant vorm, kabels en blokjes.
Honingraat
De bij word gezien als een gelukssymbool en vanwege hun ijverige werk staat deze honingraat symbool voor werk.
Kabels
De touwen die de vissers gebruiken. Staat symbool voor geluk en en goede vangst.
Halve diamant vorm
Dit symboliseert welvaart.
Blokjes patroon
Rechte en averechte steken wisselen elkaar af in twee rijen. (heengaande naald en terug gaande naald) Deze steek staat voor het zeewier dat te drogen werd gelegd en symboliseert een goede oogst.
Er zijn natuurlijk meer steken en elke plaats heeft zo zijn eigen gebruiken en kenmerken. Omdat ik de laatste tijd veel bezig ben met breien van deze truien, zocht ik de betekenis op.. En wat zo mooi is aan elke trui die ooit gebreid is door een vrouwen hand of zelfs maar de man: is de wens en gedachte die elke trui symboliseert. Namelijk voorspoed, geluk en een behouden vaart!
Ik hoop dat ik je met deze blog weer heb geïnspireerd! En wat voor kabels je ook breid, weet dat er altijd een betekenis achter zit!
Voor het patroon van de Ierse Aran trui (let wel! deze zijn in het Engels) klik hier!
Met creatieve groet,
Willemien
Mientjes breidomein
Reactie plaatsen
Reacties
Hallo Mientje,
Heb je een patroon van de klassieke Ierse Aran trui?
Zo ja, dan zou ik deze graag -tegen vergoeding uiteraard- ontvangen
Heeft u misschien een patroon van die Ierse trui? U zou me hier heel blij mee maken. Bij voorbaat hartelijk dank.
Beste Mientje , heeft u voor mij een patroon van een klassieke Ierse Aran trui ? Uiteraard tegen een vergoeding .